ՀԱՅԴՈՒԿ

Թող հայ ժողովուրդը կանգնեցնի ավերակ դարձած Առաքելոց վանքը և այնտեղ փոքրիկ ուսումնարան կառուցի հայ մանուկների համար: Այս է իմ ամբողջ բաղձանքս և բարոյական պահանջս հայ ժողովրդից: Անդրանիկ Զորավար

Մարիամ Չիլինկիրեան Ուրֆայի ՀՅԴ Կարմիր խաչի սիւներէն էր:Հերոսամարտի ընթացքին նշանաւոր դարձաւ ոչ միայն իբրեւ տիպար գթութեան քոյր,այլեւ` իբրեւ մարտիկներուն անձնուէր գործակիցը: Երբ թուրքերուն դիրքերէն ճերմակ դրօշակ մը պարզուեցաւ եւ յայտարարուեցաւ,որ Ֆախրի փաշա երկու հոգի կ՛ուզէ բանակցութեան համար, Մարիամ անմիջապէս առաջ անցաւ,իսկ իրեն հետեւեցաւ իր մտերիմ գործակիցը`Ազնիւ Միրզոյեան-Պուրճագեան:Այդ վայրկեանին յանդուգն Մարիամի մտքէն անգամ չանցաւ, որ կրնայ դաւադրութեան մը զոհ երթալ:Երբ հասան փաշային մօտ,

Շնորհավո՜ր ծնունդդ հայրենասեր Հայ... Նիկոլ Դուման (Նիկողայոս Տեր-Հովհաննիսյան) (հունվարի 12, 1867, Ծաղկաշատ, Շուշիի գավառ, Ելիզավետպոլի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - սեպտեմբերի 23, 1914, Կիսլովոդսկ, Պյատիգորսկի գավառ, Թերեքի մարզ, Ռուսական կայսրություն), հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ, ՀՅԴ կուսակցության անդամ։

Ирония судьбы – в спорные тогда Карабах и Нахичевань вошли войска Советской России, и эти территории были включены в состав Азербайджанской ССР, а Сюник был включен в состав Армянской ССР. Никаких выводов – просто факты. И закончу я еще одной очень актуальной сейчас цитатой Нжде: "Один народ – одна семья. Среди народа не может быть раскола, и ты не имеешь права быть внутренне расколотым."

Եղիշէ Պահլաւունի (մահ.1961ին),Հայ յեղափոխական մարտիկ, վաշտապետ ֆետայի, Պաքուի հայոց զօրային 20րդ գումարտակի հրամանատար: Ծնած է Իգտիր:Միացած է ֆետայական շարժման, գործակցելով Անդրանիկի,Ռոստոմի եւ Սեպուհի: 20րդ դարու սկզբնական շրջանին, Սուրմալու գաւառի դէպքերուն կարեւոր դեր ունեցած է որպէս Անդրանիկի եւ Իշխան Արղութեանի կամաւորական գունդերու մարտիկ: 1918ի ամռան ու աշնան, Գանձակի եւ Պաքուի հայութեան ինքնապաշտպանութեան ղեկավարներէն մէկ հանդիսացաւ,Պաքուի հայոց զօրային 20րդ գումարտակի հրամանատար:

Ծնվել է Ղազախի Թավուզ գյուղում: 1896թ. անցնում է Թավրիզ , մասնակցում փամփուշտների պատրաստմանը եւ զենքի փոխադրման աշխատանքներին: Զինատար խմբի կազմում անցնում է Վան ու մասնակցում ինքնապաշտպանական կռիվներին: Հիսունապետի օգնականի կոչում է ստանում եւ մասնակցում Խանասորի արշավանքին, որտեղ եւ զոհվում է 27 տարեկան հասակում:

«Տղա՛ ջան, մեջքդ պի՞նդ ա» Մեր պահանջն այն է, որ մենք՝ որպես ազգ, ապրենք մեր պատմական հայրենիքում որպես մեր հողի լիարժեք տերը և ապրենք որպես հայ: Երկրորդ՝ ստեղծված իրավիճակում մեզ համար կենսական անհրաժեշտություն է Ղարաբաղի հետ միանալը: Մեր միակ փրկությունը, հայ մնալու մեր միակ երաշխիքն այն է, որ մենք ապրենք Ղարաբաղի հետ՝ մի պայմանով, մի խնդրով և մի ցավով։ #ՇահենՄեղրյան

«Անյագ կարօտով համբուրում եմ բոլորիդ եւ ցանկանում յաջողութիւն ձեր գործին, ոյժ ձեր բազուկներին: Եթէ մի օր երկինք բաց աչքերով նուիրի մեզ բախտաւորութիւն տեսնելու մեր գաղափարների յաղթանակը, այդ օրերում , զուարթ արշալոյսին՝ մեզ էլ յիշեցէք, մահկանացուների մէջ մեզ կը համարենք ամենայ երջանիկը»: Արամ Արամեան, Կարինի բանտ 1896

Ханасорский поход 1897г.(арм.Խանասորի Արշաւանքը)—одна из наиболее крупных боевых операций армянских фидаинов конца XIX—начала XX века;представляла собой карательную экспедицию против полковника турецкой племенной конницы Хамидие курдского вождя Шариф-бека и его племени. Группа армянских фидаинов карательной экспедиции «Ханасорского похода»,в результате которого было уничтожено 5-тысячное курдское племя Шериф-бека. Шариф-бек,проживал со своим племенем мазрик (составлявшим одновременно его полк

ՀԱՅՐԵՆԱՍԻՐՈՒԹՅՈՒՆ Գարեգին Նժդեհը պատգամում է. ՀԱՅՐԵՆԱՍԻՐՈՒԹՅՈՒՆ-մարդկային առաքինությունների թագն ու պսակն է դա: Մարդկային բարոյական հատկություններն իր մեջ միացնող այդ գերագույն առաքինությունն է ազգերի գոյության անհրաժեշտ պայմանը եւ անսպառ աղբյուրը նրանց ուժի ու մեծության:Նա այնքան է ջերմ մի ժողովրդի մեջ,որքան փոքր է այդ ժողովուրդը, եւ որքան վտանգավոր նրա հարեւանները: Եթե այդպես չէ`այդպես պիտի լինի:Հայրենասիրությունը զարգանում է աստիճանաբար. սկսելով բնազդականից` դառնում է իմացական, դառնում է

«Ես ոչ մի ժողովրդի հանդեպ ատելություն չունեմ, բայց վա՛յ էն ազգին, ով կհամարձակվի վատություն անել հայ ժողովրդին, նա լինի ռուս, թուրք կամ մեկ այլ ազգի, ես զենք պիտի վերցնեմ նրա դեմ» Դրո

ՆԱՀԱՏԱԿ ՖԻՏԱՅՈՒ ՆԱՄԱԿԸ Թերթիկը Պետոյի 1895թ.հուլիսի 5-ին Թիֆլիսից ծնողներին գրած նամակի վերջին մասն է, «Մնաք բարով…հանցանքս ներեցեք՛որդիական պարտականություններիս մեկն անգամ չկատարեցի,ձեր հոգեհատոր որդին ապերախտ գտնվեց…որպես անդրանիկ զավակ,ծերության հասակում ձեզ օգնելու և մխիթարելու փոխարեն,այսպես վարվեցի…զրկեցեք ինձ անդրանիկության իրավունքից…Ո՜հ,գիտեմ,թե որքան բարձր և նուրբ զգացմունքներով է լի ձեր սիրտը։Չեմ հավատում,որ ձեր մայրական գորովագութ սրտից ինձ կվանեք և կանիծեք,քավ լիցի,չեմ հավատում։

«ՈՐՍԿԱՆ» ՄԱՐՏԱԿԱՆ ԽՈՒՄԲԸ ԹՈՐԳՈՄ ՄՐՐԻԿ Սասուն մեկնող հաջորդ մարտական խումբը Թորգոմի գլխավորած «Որսկան» անունը կրող մարտախումբն էր:Թեպետ Սասուն ուղևորվող մարտական ուժերը ջախջախվում էին,բախվելով ռուս սահմանապահ զորամասերին,թուրքական կանոնավոր զորքերին ու քրդական հրոսակախմբերին, ՀՅԴ Արևելյան Բյուրոն և Կարսի (Ջրաբերդ) կենտր.կոմիտեն,առաջնորդվելով Ընդհանուր Ժողովի որոշումներով,կազմավորում են հերթական մարտական խումբը (Որսկան) և, մեծ հավատ ընծայելով Թորգոմի փորձառությանն ու ռազմագիտական կարողությանը,

ՄԵԾ ՄՈՒՐԱԴԸ Նա էր, որ զինված իր ընկերների հետ մտնելով պատրիարքարան զենքը պահեց Կոստանդնուպոլիսի հայոց պատրիարքի վրա և ստիպեց միանալ իրենց ցույցին։ 23 տարեկան այդ եռանդուն հայրենապաշտ երիտասարդին արդեն հետապնդում էր ողջ օսմանյան իշխանությունների ոստիկանությունը։ Տակավին երիտասարդ լինելով՝ նա կազմակերպիչներից էր և մասնակիցներից Կոստանդնուպոլիսում տեղի ունեցած հռչակավոր «Գում-Գամփուի» ցույցի։ Այդ երիտասարդը, ում գլխի համար արդեն մեծ գին էր սահմանված, Համբարձում Պոյաճյաններ՝ Մեծ Մուրադը։

Հաճընի ինքնապաշտպանությանը մասնակցած և փրկված յոթ կանացից երեքը. Նվարդ Թելյան, Եսթեր Մալյան, Ագուլինե Խանջյան:

Անհատական Տերօրիսդ 21 Օգոս. 1899ին Կարինի բանտի մէջ կախաղան կը բարձրանայ Հայ ազատագրական պայքարի յեղափոխականներէն՝Արամ Արամեանը «Անյագ կարօտով համբուրում եմ բոլորիդ եւ ցանկանում յաջողութիւն ձեր գործին,ոյժ ձեր բազուկներին:Եթէ մի օր երկինք բաց աչքերով նուիրի մեզ բախտաւորութիւն տեսնելու մեր գաղափարների յաղթանակը, այդ օրերում,զուարթ արշալոյսին՝մեզ էլ յիշեցէք,մահկանացուների մէջ մեզ կը համարենք ամենայ երջանիկը:Կեցցէ՛ Յեղափոխութիւնը» Անհատական Տերօրիսդ Արամ Արամեան (Աշոտ-Թաթուլ Կարինի բանտ 1896թ

В 1917 Г. АРМЯНСКИЙ ЛЕГИОН ОСВОБОДИЛ ИЕРУСАЛИМ Ядром Легиона были американские армяне из Нью-Йорка,Чикаго,Вашингтона и Уотертауна.Добровольцы из США проходили регистрацию в Нью-Йорке,а предварительную подготовку-в Патерсоне,штат Нью-Джерси. История начала активного военного сотрудничества европейцев и армян восходит корнями к событиям средних веков,в частности, ко временам Крестовых походов.Но ещё задолго до этого страны Европы уже были связаны с армянским народом тесными узами отношений

Շահան Շահնուրը՝ ԶՈՐԱՎԱՐ ԱՆԴՐԱՆԻԿԻ մասին. «Հայ ժողովուրդը իր պատմության ընթացքում նվաճած է 4 գագաթներ՝ Սուրբ Մեսրոպ, Կոմիտաս, Կաթողիկե և Անդրանիկ: Ասոնցմէ դուրս ոչինչ չունինք, որ ըլլա ճշմարիտ հաղթանակ և անվիճելի նվաճում»: Անդրանիկը մահացել է 1927 թ. օգոստոսի 30/31-ին ԱՄՆ-ում` սրտի կաթվածից և թաղվել Ֆրեզնոյի «Արարատ» գերեզմանատանը։ 1928 թ. հունվարին նրա աճյունը փոխադրվել է Փարիզ և վերաթաղվել Պեր-Լաշեզ գերեզմանոցում, իսկ 2000 թ. այն տեղափոխվել է Հայաստան` Երևանի Եռաբլուր պանթեոն։

🔴 У армян всегда был лишь один верный союзник—оружие 1915ГОД:25 ДНЕЙ ЗАЩИТЫ УРФЫ В канун 100-летия Геноцида армян на память невольно приходят не только трагические,но и героические страницы тех далеких дней.Освободительное движение армян против турок, пример греков,сербов, болгар привело к всплеску национального самосознания.Еще в 1895 году зверства турок и погромы армянских кварталов древней Эдессы (Урфы) вызвали волну возмущения. КОЛОКОЛ ГЛАВНОЙ ЦЕРКВИ ПРИЗЫВАЛ ВСЕХ НА БОРЬБУ.

«...Ես ուր, Օսմանեան փարլամէնթի անդամ ըլլալը ուր: Այդ ոճրագործներու վոհմակները, որոնք հոդ նստած են, ես անոնց չեմ հաւատար...»։ «-Ցարը ե՛ւ մեզի հետ է ե՛վ թաթարին, անոր եւ անոր ճուտերուն նպատակն է մեզ իրար կոտորել տալ եւ մեր մէջ բանալ ատելութեան վիհ մը» (1905 թ.)։ Général Antranig - Զորավար Անդրանիկ Օզանեան-Генерал Андраник - Antranik Paşa Կյանքի ծովն է ալեկոծվում խելագար, Վերը՝ փրփուր, մարգարիտը վարն է հար, Իմ ազգի ծով, հրաբխվի՜ր անդադար, Գոնե բացվե մաքուր մի լույս, Անդրանիկ։ Հ.Շիրազ

ՄԱՐԳԱՐ ՎԱՐԺԱՊԵՏ (ԱՄԻՐՅԱՆ) 1858-1893 Հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ, առաջին ֆիդայիներից: Մարգար Ամիրյանը ծնվել է 1858 թվականին,Մշո գավառի Վարդենիս գյուղում:Սկզբնական կրթությունը ստացել է ծննդավայրում,ապա 7 տարի ուսանել է Մշո Սուրբ Կարապետ Վանքի դպրոցում: Նրան կախում են Բաղեշի քաղաքային հրապարակում:Ականատեսը գրում է.«Երբ Մարգարին հրավիրում են կախաղանի մոտ,երեսնամյա երիտասարդը դիմում է դեպի մահ եւ կանգնած աթոռի վրա, կախաղանի տակ,դիմում է խուռն բազմությանը. «Հ

Ծնունդդ շնորհավոր ԶՈՐԱՎԱՐ-155 «ԻԲՐԵՒ ԱՐԾԻՒ ՍԱՒԱՌՆՈՒՄ ԵՍ ԼԵՌ ՈՒ ԺԱՅՌ…» Խենթի պես քաջ էր... «Իմ կուսակցութիւնն իմ ԱԶԳՆ է»… «Ամեն օր գլուխներդ բարձին դնելուց եւ քնանալուց առաջ, յիշէք, թէ այդ օրը ինչ էք արել ձեր ազգի համար:…Մահս չեմ յոգար,այլ գործս,որ կիսատ մնաց»: «Ոչ մի թշնամու փամփուշտ ինձ չի կպնի,եթէ այդ փամփուշտը Հայը չարձակի»:Անդրանիկ Օզանեան «Սասունի արծիւը չկայ այլեւս Հայ ազգային ազատագրութեան գաղափարի ծիրանին է դողդողում ու նրա խորհավոր ծալքերի մէջ արցունք է թափում ազգը:-Ա.Ահարոնյան

Սերոբի սպանութեան լուրը առնելով,դեպի Գելի շտապեց Նաեւ Գեւորգը:Անդրանիկն ու Գեւորգը անմիջապես գործի անցան:Սերոբի կորուստը նրանց եւ մյուս հայդուկների,ինչպես նաեւ ողջ դաշտի ու Սասունի հայության հոգին խռովեցրել էր, վրեժի զգացումը կրծում էր բոլորի ոգին: Անդրանիկն ու Գեւորգը քուն ու դադարները կորցրել էին,արիւնն աչքներին ամենուր փնտռում էին Խալիլ, վրէժը առնելու համար:Որոշուեց նախ պատժել գեղաշենցի ռես Ավեին: 1900 թ. ապրիլեան մի օր Գեւորգը շենիկցի Մանուկի եւ Ղազարի հետ գնաց դավաճանի տուն:

ՍԵԳ ՍԱՐԵՐԻ ՀԵՐՈՍ ՍԵՎՔԱՐԵՑԻ ՍԱՔՈՅԻ ԼԵԳԵՆԴԸ 150 տարի առաջ՝14.01.1870թ. ծնվել է՝ ՍԵՎՔԱՐԵՑԻ ՍԱՔՈՆ Սևքարի գյուղամիջում կա մի հուշարձան. Սևքարեցի Սաքոյի կիսանդրին է, որի շուրջը խաղացող երկու դպրոցահասակ տղաները, իրար հերթ չտալով, ինձ պատմում էին պապերից ու հայրերից լսած պատմությունը: Նաև խոստացան` երբ մեծանան, նրա նման ազնիվ ու համարձակ են լինելու: «Մենք կռվելուց չենք վախենում, բայց թող պատերազմ չլինի»,- ասացին պատանիները: Սևքարեցի Սաքոն եղել է հայ ազգային-ազատագրական շարժման գործիչ, ֆիդայի։

ԳՈՄՍԱ ԻՍՈ ԿՈՐՅՈՒՆ Ծնվել է Մշո Գոմս գյուղում:Սովորել է Մուշի Ս.Կարապետ վանքի դպրոցում։Գործակցել է Հրայրի Դժոխքի հետ,համամիտ էր նրա համընդհանուր ապստամբության գաղափարին։Մասնակցել է Ցրոնք գյուղի կռվին։Ահաբեկչության համար ձերբակալվել է,դատապարտվել 101տարվա բանտարկության,փախել է բանտից։ 1901թ. Գևորգ Չավուշի հետ մասնակցել է Նորշենի կռվին,1904 թ. Սասունի ապստամբությանը.Գելիեգուզանի անկումից հետո իր խմբով անցել է Անդոկ լեռ,ապա իջել Մշո դաշտ և մասնակցել Կուրավուի,Գոմսի,Գոմերի,Վասպուրականում

Ռուբեն Շիշմանյան՝Դերսիմի քեռի,ծնվել է 1865 թ.Արևմ. Հայաստանի Էրզրում Նահանգի Երզնկա գավառի Երզնկա քաղաքում:Ուսումը ստացել է Երզնկայի ազգային կեդրոնական վարժարանում։1889-90թթ. կազմակերպել է հայդուկային խումբ և մարտեր քաջաբար մարտնչել թուրքական հրոսակների դեմ:Աչքի է ընկել իր խիզախությամբ։ Մինչև 1890-ական թթ. կեսը Ռուբենը Հնչակյան կուսակցության անդամ է եղել,իսկ դրանից հետո ՀՅԴ:Ռուբենը մեծ ձգտում ուներ հայերի և քրդերի՝առավելապես Դերսիմի քրդերի հաշտեցման հարցում:

Առաքել Գևորգի Մելոյան…կամ ինչպես թշնամիներն են կոչել՝Սարսափ Առաքել։Այս քաջ հայորդին ծնվել է Մշո Բուլանխ գյուղում՝1872 թ.։ Տակավին երիտասարդ՝զինվորագրվել է ֆիդայական պայքարին։ Ախլաթցի հայդուկապետ Ճարտարի խմբում գործել է ընդդեմ թուրք և քուրդ բռնակալների։ …1890թ.։ Խաթավինա լեռան ստորոտում թշնամին հանկարծակի շրջապատում է ֆիդայիներին։Արյունալի կռվին մասնակցում են Առաքելը,Մուշեղը,Առյուծ Ավագը և Բալաբեխ Կարապետը։Նրանց հաջողվում է պատռել շղթան և ամրանալ Մանազկերտի շրջանում՝մի ավերակ ջրաղացում։

Գալուստ Հակոբի Ալոյան 1864-1914,հայ ազգային-ազատ. շարժման գործիչ,ֆիդայի։ Սովորել է Երևանի գիմնազիայում։ Ազգային-ազատագրական գաղափարները ձևավորվել են Րաֆֆու ազդեցությամբ։ Զինագործություն սովորելով Տուլայի, Իժևսկի զինագործարաններում.զինագործական արհեստանոցներ է հիմնել Թիֆլիսում,Երևանում։Զենքեր է պատրաստել Սարգիս Կուկունյանի խմբի համար։ 1895թ. մի խումբ զինագործների հետ անցել Է Թավրիզ և աշխատել«Խարիսխ» զինագործարանում։Մասնակցել է 1897թ. Խանասորի արշավանքի նախապատրաստմանը։

«Պայթող Աղբյուրի հրաշքը հայ ֆիդայիներն էին» 1930-ական թվականների հազվագյուտ բարեգործական բացիկ, որը բաժանվում էր Մերձավոր Արևելքի հայաշատ բնակավայրերում կազմակերպվող դրամահավաք միջոցառումների ժամանակ՝ հայ մեծ հայդուկապետ Աղբյուր Սերոբի այրի Սոսե Մայրիկի մասնակցությամբ: Գրված է. «Սերոբ Աղբյուրը՝ իր այրին Տիկ. Սօսէ եւ իրենց կորյունները: Հասույթը կհատկացվի Այրի Տիկ. Սօսէ Ս.Աղբյուրի (ի Ալեքսանդրիա)»: 20-րդ դարի ռազմի մեր աստվածը` Գարեգին Նժդեհը, ասում էր. «Ուժն է ծնում իրավունք»:

ՍՈՒԼՈՒԽՑԻ ՍԵՐՈԲ—1850?—1903/Մշոյ դաշտի Սուլուխ գիւղէն, ֆետայի,Աղբիւր Սերոբի գործակից:1901ին կը բարձրանայ Սասուն՝կռուելու համար Անդրանիկի կողքին:Կ՚անցնի Ախլաթ, ապա՝Կովկաս։Կը զոհուի Բասենի կռիւներուն,իր որդիներուն հետ, երբ Կարսէն կը փորձէր վերադառնալ Երկիր:/Սուլուխցի Սերոբ իր կորիւններով՝Յակոբ(աջին)եւ Աւետիս ձախին։ Հայրիկ,ասում է մեծ որդին,եղբայրս ընկաւ: _Ոչինչ,զաւակս,_պատասխանում է հայրը լցնելով իր հրացանը,_դու գործիդ աշէ...

Fedayee (partisan) Serop Vartanian and his sons - OVENK - Armenian pictures, Armenian photos, Armenian discussions and Armenian video Fedayee (partisan) Serop Vartanian and his sons

Ուխտի Ճանապարհներ. Սօսէ Մայրիկի Վերաթաղուած Գերեզմանին Դիմաց ՎԵՀՈՒՆԻ ՄԻՆԱՍԵԱՆ Հայրենիքի վերանկախացումէն տասնեակ մը տարի ետք,առաջին զբօսապտոյտիս բախտը ունեցայ Եռաբլուրի մէջ այցելելու մանկութենէս զիս մեծապէս տպաւորած մեր ազգային-ազատագրական շարժման պանծալի հերոսներէն`Առիւծ Սերոբի մարտնչումներուն մասնակից իր կողակիցին`Սօսէի գերեզմանը այցելելու: «Ձայն տուաւ Սօսէն,Սերո՛բ ջան,հոս եմ, Զինուած պատրաստուած`ձայնիդ կը սպասեմ. Քեզի հետ կռուելու,քու կողքին մեռնելու Ամէն օր,ամէն ժամ պատրաստ է Սօսէն»:

Տեր Վահան Հին Բաշքենդ /Արծվաշեն/գյուղը պաշտոնապես հիմնադրվել է 1854 թ.-ն`Շամշադինի Չորաթանգյուղից վերաբնակեցված և հաստատված հայ բնակչության կողմից: Հայերի վերահաստատումով` արդեն 1854-ից ի վեր հայությունն այստեղ կառուցել է սուրբ Մինաս Բազիլիկ,շատ լավ պահպանված/հետագայում լիովին վերանորոգված/եկեղեցին,որի հետագայում խոնարհ սպասավորը եղավ ծնունդով Հին Բաշքենդեցի Տեր Վահան Քահանան: 1905-1906 թթ.քաջարի հոգևորականը`մի ձեռքին տիրոջ կենսատու խաչը,իսկ մյուս ձեռքին զենքը,ելավ փոքր Կովկասի լեռները,

Սիրե՞լ - սիրում են և՛ շուկան, ուր կարելի է շահել. սիրում են դրամը, հաճույքը, հարմարությունը - անցողական սակավարժեք հազար ու մեկ բաներ: Իսկ Հայրենիքը - դա, իբրև գերագույն արժեք - պատկանում է սրբազան այն առարկաների կարգին, որոնք պաշտվում են նա՜և: Սիրում ենք շա՜տ բաներ, բայց արյուն չենք թափում նրանց համար: Հայրենիքը, սակայն, պահանջում է ո՛չ միայն մեր սիրտը, այլև` մեր արյունը, երբ դա անհրաժեշտ է իր գոյության համար: Սերն ավելի իրավունք է ճանաչում, պաշտամունքը` պարտականություն:

Баязет 142 лет назад началась оборона русскими войсками крепости Баязет. в которой 1,5-тысячный русский гарнизон противостоял десятикратно превышающему его корпусу противника. -Георгиевский кавалер Самсон Тер-Погосян со своим отрядом (1877 .)

Տրապիզոնի Սյուրմենեի հայերը 1819 թ. ապրած տրապիզոնցի Բժշկյանի համաձայն` «Սյուրմենեցիները, որոնք բոլորն էլ հույներ ու հայեր էին, հայդուկներ էին: Հայ եղողները, Համշենից եկած լինելով, մինչ օրս հայերեն են խոսում: Նրանք պահպանել են նաև իրենց հայկական մականունները: Նրանց շարքերում կան քիստոնեական հավատքն իմացող, խաչը երկրպագող և գաղտնի կերպով եկեղեցիներին օգնող մեծահասակներ»: 1847 թ. սուլթան Աբդուլ Մեջիդի կողմից հետախուզական նպատակներով սույն շրջանն ուղարկված Ֆերուհան բեյի համաձայն`

Հայ հայդուկային շարժման սկզբնավորումը Հայ հայդուկային շարժումը կամ ինչպես ընդունված է ասել ֆեդայական շարժումը ձևավորվել է XIX դարի 80-ական թվականների կեսին: Ֆեդայական շարժումը թուրքական բռնատիրական համկարգի դեմ զինված ազգային-ազատագրական պայքարի ձև է: Սկզբնական շրջանում հստակ քաղաղաքական նպատակներ չուներ: Խնդիրն էր պաշտպանել հայ բնակչությանը թուրք հարստահարիչների ոտնձգություններից, վրեժխնդիր լինել նրանց կամայականություններին ու չարագործություններին զոհ դարձող արևմտահայ աշխատավորի համար:

Դրաստամատ Կանայանը (Դրոն) լուսանկարվել է իր մտերիմ ընկերոջ` Մարտիրոս Չարխչյանի հետ 1907 թվականին... 1905-1907 թթ. հայ-թաթարական (ադրբեջանական) բախումները ի հայտ բերեցին մի կարևոր իրողություն: Դա այն էր, որ հայությունը Հարավային Կովկասում դարձել էր բավականին ազդեցիկ գործոն ոչ միայն տնտեսական, այլ նաև ռազմական պատրասվածության առումով, որի հետ արդեն հաշվի չնստել ուղղակի հնարավոր չէր: Դրան նպաստեց նաև այն, որ հայ ազգային ուժերը մահվան դատապարտեցին և այդ մահապատիժներն ի կատար ածեցին

Слева на фотографии 1907 года Драстамат Канаян ( Генерал Дро) вместе со своим другом Мартиросом Чархчяном. Именно они 3 июля того же года в Александрополе (Гюмри) ликвидировали тифлийского губернатора генерала Максуда Алиханов-Аварского, который провоцировал армянские погромы. Летом 1905 г. генерал был направлен для «умиротворения» Эриванской губернии, где происходили армяно-татарские столкновения, и, по утверждениям российской прессы, открыто покровительствовал татарам вообще и своим родственн

Հայոց ձորի (Վան-Տոսպ) գիւղական ուսուցիչները 1909-ին։ Վանի մէջ խումբ մը աշակերտներ (Աղբիւր՝ Մխիթարեան միաբանութիւն, Սուրբ Ղազար, Վենետիկ։ Շնորհակալութիւններ Հայր Վահան ծայրագոյն վարդապետ Օհանեանի) մենապատուական մարդիկ Հայ ազգային-ազատագրական շարժման հայտնի գործիչ Վանա Իշխանը (նստած աջից երրորդը)՝ ուսանկարված Վանի դպրոցներից մեկի ուսուցիչների և աշակերտների հետ1909 թվականին: Իշխանը (Նիկոլ Պողոսյան, 1882, Շուշի - 1915, ապրիլ, Վան)՝Վանի ինքնապաշտպանության կազմակերպման ղեկավարներից էր,

Անցյալը, ներկան եւ ապագան իրար կապելով ✊ «Եթե հայերս իրավունք ունենք մեր անցյալը հերոսական անվանելու, եւ եթե հարատևել ենք որպես ժողովուրդ առ այսօր, ապա այդ բանում մենք մեծագույն չափով պարտական ենք նաև մեր դարավոր հերոսապատոմի հավերժ անմոռանալի դյուցազներից մեկին՝ Անդրանիկին»: Մարտիրոս Սարյան («Նոր Աշխարհ» օգոստոս 28, 1974թ., էջ 3) «Եթե Անդրանիկ հին հելլենական շրջանին ապրած ըլլար՝ վստահաբար Հոմերոս անոր նուիրած դիւցազնավէպ մը պիտի գրէր, ինչպէս՝ երգեց սխրագործութիւնը Աքիլլէսին:

ՎԱՆԱՅ ԻՇԽԱՆ(Նիկոլ Պօղոսեան, Միքայէլեան. 1883-1915).✊ Անվեհեր դաշնակցական ազատամարտիկը, անպարտելի հայ յեղափոխականը «Իշխանն, ուրեմն կը պատկանի Դաշնակցութեան այն սերունդին, որուն վիճակուած էր մեր յեղափոխական ազատագրական գործը դարձնել ժողովուրդի սեփականութիւնը, իսկ մեր կուսակցութիւնը վերածել կուռ շարքերու, գիտակից զանգուածներու եւ լայնածաւալ գործի կազմակերպութեան մը:» Յ. Վանեան «Աշունն եկաւ, թափուաւ խազալ Իշխանն եկաւ` ձեռը մաւիզար Վայ լէ՜, լէ՜, վայ լօ՜, լօ՜ Կ’ուզես խարիր, կու տամ խազար,

ՔԱՆԻ ՄԱՍԻՍԸ ԿԱ, ՀԱՅԻ ԵՐԱԶԱՆՔԻՆ ՎԱԽՃԱՆ ՉԿԱ… ♦♦♦ Հայ ֆիդային ունի միայն մի իդեալ՝ տառապելով ծառայել հայոց ազատությանը։ Նրա ինչի՞ն է պետք եսական սերը, երբ կա մի ավելի մեծ սեր՝ հայրենիքի սերը։ ♦♦♦ Մեղրագետի ակը լճաձև է, ջուրը՝ արտասուքի նման զուլալ, և գոյանում է Նեմրութ լեռան գագաթի ծովակներից։ Այգ ջրի մասին ասված է. «Մուշից դեպի Բաղեշ և Բաղեշից դեպի Մուշ գնացողը այն ժամանակ կհոգնի, եթե Մեղրագետի մոտով անցնելիս կմոռանա խմել նրա ակունքից»։ Միշտ ախորժելի է այն ջուրը, որ ակունքից ես խմում։

ԽԵՉՈ-Khetcho Ֆիդային գերեզման չունի։ Նրա ամենամեծ բաղձանքը կռվի մեջ մեռնելն է՝ ազատության երգը շուրթերին եւ գնդակը ճակատին։ Մուշից դեպի Բաղեշ եւ Բաղեշից դեպի Մուշ գնացողը այն ժամանակ կհոգնի, եթե Մեղրագետի մոտով անցնելիս կմոռանա խմել նրա ակունքից։ Միշտ ախորժելի է այն ջուրը, որ ակունքից ես խմում։ Ծնվել է1872-Նախիջևան..մահացել է հուլիս 1915-Բաղեշ,Ֆիդայի,Հայ ազգ-ազատագրական շարժման մարտիկ:ՀՀԴ կուսակցության անդամ: Խեչո Խաչատուր Ամիրյան (անհայտ - 1915, թաղված է Վանում),

Ամենայն հայոց քաջարի ՄԱՐՏԻԿը✊ «Հայ ժողովուրդը իր պատմության ընթացքում նվաճած է 4 գագաթներ՝ Սուրբ Մեսրոպ, Կոմիտաս, Կաթողիկե և Անդրանիկ: Ասոնցմէ դուրս ոչինչ չունինք, որ ըլլա ճշմարիտ հաղթանակ և անվիճելի նվաճում»:Շահան Շահնուրը Իբրեւ արծիւ սաւառնում ես լեռ ու ժայռ, Թնդացնում ես երկինք-գետին տենչավառ, Սուրբ անունդ պիտի յիշուի դարէդար, Հսկայ լերինք քեզ ապաստան Անդրանիկ: Հայոց Զորավար, Հայոց լեռների անպարտ արծիվ, հայ արգանդից ծնված միակ հայ, ում Աստված «Սրի ու Խաչի զորությամբ» պաշտպանեց Նեռից

ՄԻ ԲՈՒՌ ՆՇԽԱՐ՝ ՍԱՍՈՒՆԻՑ. Սասունցու տունը միշտ բաց է, իսկ սիրտն այնքան ճրագներ ունի, որ կարող է ամբողջ աշխարհը լուսավորել: Սասունցին, առհասարակ, խիստ առողջ էր, ճարպիկ ու դիմացկուն: Թեև համբերությամբ էր տանում իր չարքաշ կյանքի դժվարությունները, բնավորությունը հեզ էր ու խոնարհ, բայց դյուրագրգիռ էր ու վարվռուն: Սասունցիներն ապրում և հագնվում էին խիստ պարզ ու անպաճույճ: Վերին աստիճան հյուրասեր էին ու հարգալից օտարականների հանդեպ, միաժամանակ անզուսպ կերպով վրեժխնդիր էին թշնամու նկատմամբ:

ՄԵԾՆ ՄՈՒՐԱԴ (Համբարձում Պոյաճեան) Հայ ազգային-ազատագրական շարժման ականավոր գործիչ, Հնչակյան կուսակցության ղեկավարներից Մեծն Մուրադը (Համբարձում Պոյաճյան), ծնվել է 1867 թ․ Կիլիկիայի Հաճըն քաղաքում։ Նախնական կրթությունն ստացել է ծննդավայրի Միացյալ ընկերային վարժարանում։ 1885-ին ընդունվել է Կ․ Պոլսի բժշկական ուսումնարանը։ Այստեղ էլ ընդգրկվել է զեյթունցի Հարություն Չաքըրյանի ստեղծած «Հայոց հայրենյաց միություն» գաղտնի խմբակի մեջ, իսկ 1888-ին անդամագրվել Հնչակյան կուսակցությանը։